Vinski pojmovi koje treba da znate

Još od davnina vino je jedan od najvažnijih sastojaka uživanja i lijepog druženja, od običnog čovjeka do ljudi na visokim pozicijama u društvenom i političkom životu. Možemo slobodno reći da je takav status vino zadržalo i dan danas kada kroz modernu gastronomiju i enologiju (nauka o vinima) konstantno napredujemo I usavršavamo znanja o ovom “Bogovskom” piću! Porijeklo sorti, geografske regije, poznate etikete, tekstura, boja, karakter, pjenušava vina – sve su ovo stvari koje vinarstvo čine jednom od najinteresantnijih tema za razgovor, kako kod ljudi koji prosto uživaju u ovom piću iz čistog zadovoljstva i hedonizma tako i kod profesionalaca u ugostiteljstvu.

Stoga, u današnjem tekstu vam predstavljamo vinarske pojmove koje svakako trebate da znate I koji će obogatiti vaš kulturni život i znanje sa interesantnim činjenicama o vinima.

*********************

Aeracija: Postupak kojim se u kontaktu s vazduhom omekšavaju vina bogata taninom.

Aroma: (buke): Skup mirisnih sastojaka u vinu koje osjetimo čulom mirisa. Termin „buke“ koristi se po istom osnovu ali za starija, odležala vina.

Aromatizovano vino: Vina u koja se dodaju aromatične tvari. Kod nas je najpoznatiji bermet, a u svijetu marsala i vermut.

Barik (Barrique): Bure od hrastovine zapremine 225 litara, originalno korišćeno u Bordou, danas rasprostranjeno po cijelom svijetu. U njemu sazrijeva mlado vino, najčešće 12 meseci, prilikom čega drvo, između ostalog, daje vinu dodatni miris, boju i ukus.

Bijelo vino: Vino proizvedeno od grožđa bijelih sorti vinove loze. Boja može da ide od sasvim blijede do zlatnožute boje.

Berba: Naziv za branje grožđa koje se najčešće dešava u septembru i oktobru, ali postoje i kasne berbe koje mogu da se protegnu do sredine novembra, kao i ledene koja se odvija kada je temperatura najmanje -7 stepeni Celzijusa, tačnije, zrno mora biti zamrznuto.

Crveno (crno) vino: Vino proizvedeno od grožđa crvenih (crnih) sorti. Boja se kreće od crvene do zagazito ljubičaste.

Degustacija: Probanje pojedinih vina s namjerom da se kasnije napravi njegova objektivna procjena, pri čemu se uzimaju u obzir izgled, boja, miris, ukus i opšti utisak. Degustatori treba da imaju sposobnost razlikovanja sortnosti i prepoznavanja različitih aroma i ekstrakata u vinu, te da umiju to i jasno da definišu prilikom opisivanja.

Dekantiranje: Pažljivo pretakanje vina u posudu kako bi se uklonio talog i omogućilo vinu da prije konzumiranja bude duže u dodiru s kiseonikom i bolje razvije arome.

Geografsko porijeklo: Vina s oznakom geografskog porijekla podrazumijevaju vino proizvedeno isključivo od grožđa iz vinogradskih područja (rejona, podrejona i vinogorja), kontrolisanog porijekla, kontrolisanog porijekla i kvaliteta ili kontrolisanog porijekla i garantovanog kvaliteta.

Harmonično vino: Dobro balansirano, odnosno skladno vino u kom su uravnotežene sve bitne komponente (alkohol, kisjeline, aroma, slast...) tako da se nijedna posebno ne izdvaja.

Iskričavo: Vino osvježavajućih kiselina.

Karakter: Kada se kaže da neko vino ima karakter, misli se da nosi karakteristične odlike podneblja (teroara) u kojem je nastalo.

Kjanti: Tradicionalno i omiljeno italijansko vino, pravi se u Toskani i uglavnom se sastoji od grožđa sorte sanđoveze. Nekada obično svakodnevno vino, lagane taninske strukture koja se dobro slagala uz tjestenine, kjanti se danas proizvodi i kao veliko cijenjeno vino.

Kvalitetno vino: Vino sa geografskim porijeklom proizvedeno od grožđa jedne ili više sorti i sa izraženim kvalitetnim karakteristikama za sortu ili sorte koje potiču iz jednog podrejona ili najviše dva susjedna podrejona.

Kupaža: Miješanje više vrsta ili tipova vina.

Lagano vino: Vina s niskom koncentracijom tanina i nižim udjelom alkohola. Odlikuje ih pitkost i niža energetska vrijednost u odnosu na teška vina.

Ledeno vino: Visokokvalitetno dezertno vino koje se proizvodi od bobica koje su prilikom berbe i muljanja prirodno smrznute. Ima visoku količinu šećera i kiselost, ali je zbog načina proizvodnje jer je tek svaka deseta ili petnaesta vrhunska berba ledena, jedno od najskupljih vina.

Mlado vino: Vino koje nije prošlo kroz potpunu tehnološku obradu, već samo kroz djelimičnu ili cijelu fermentaciju.

Oksidacija: Hemijska reakcija do koje dolazi usljed kontakta vina s kiseonikom, pri čemu vino mijenja boju i dobija drugačiji miris, boju i ukus.

Organsko vino: Vino nastala od grožđa uzgajanog bez vještačkih aditiva za održavanje kvaliteta roda.

Pjenušavo vino: Vina s povećanim prisustvom ugljen-dioksida, usljed čega se prilikom sipanja u čašu pjene. Naziv šampanjac označava pjenušava vina nastala u francuskoj regiji Šampanj.

Pojačano (fortifikovano) vino: Vina nastala dodavanjem alkohola (brendi) tokom fermentacije, čime se prekida taj proces, zadržava visok procenat preostalog šećera i povećava alkohol na oko 20 procenata. Najpoznatiji primjer ovakvih vina su porto, vermut i šeri.

Poluslatko vino: Vino koje sadrži od 12 do 50 grama grama neprevrelog šećera u litri.

Polusuvo vino: Vino koje sadrži od četiri do 12 grama neprevrelog šećera u litri.

Roze: Svijetlocrveno vino dobijeno od crvenog grožđa na način da se kožice ploda, koje sadrže boju, odvajaju prije ili neposredno nakon početka vrenja.

Slatko vino: Vino s ostatkom šećera višim od 50 grama po litri. Ostale kategorije vina u odnosu na količnu šećera su suvo, polusuvo i poluslatko.

Somelijer: Ekspert za vina.

Sorta: Naziv za skup vinove loze koji pripadaju istoj vrsti. Procjena je da danas u svijetu postoji više od 20.000 sorti vinove loze!

Suvo vino: Vino bez ostatka prirodnog šećera ili maksimalno do četiri grama po litri.

Tanini: Supstance koje imaju važnu ulogu u dozrijevanju vina. Nalaze se u peteljkama, košticama i kožicama grožđa i muljanjem dospijevaju u sok. Vino dobija dodatne tanine držanjem u drvenim buradima. Tanini imaju konzervirajuće djelovanje, pa su važan sastojak vina namijenjenih za duže čuvanje i imaju povoljan uticaj na ljudski organizam.

Tijelo: Utisak koji vina ostavljaju u ustima i na osnovu toga razvrstavaju se na lako, srednje i puno tijelo.

Teroar: Izraz koji obuhvata vrstu tla i mikrokilmatske karakteristrike vinograda iz kojeg se dobija grožđe za određeno vino. Vina u kojima se oseća karakteristični teroar posebno su na cijeni.

Vrenje: Prilikom vrenja vina šećer u moštu se uz pomoć kvasca pretvara u alkohol i ugljen-dioksid. Vrenje se može zaustaviti filtracijom i sumporenjem kako bi u vinu ostao dio neprevrelog šećera.

Vrhunsko vino: Pod vrhunskim vinom podrazumijevaju se vina s kontrolisanim i ograničenim geografskim porijeklom.

Šato (Chateau): Francuski naziv za veliko vinarsko imanje, koristi se u Bordou i drugim regijama.

Šira:Pod širom se podrazumijeva tečan proizvod dobijen posle muljanja grožđa, sa stvarnim sadržajem alkohola najviše do jedan odsto.

Zaostali ukus: Završnica ili aftertejst je utisak koji vino ostavlja u ustima kada ga progutate, praktično, arome koje se vraćaju u nos nakon gutanja vina.

Izvor: www.vino.rs